Cultuurwetenschap
Vakgebied(en) van de sectie: cultuur, taal- en letterkunde, geschiedenis, filosofie, esthetiek
Coördinatie: Marieke Cooiman en Rita Veenman
De sectie ziet het als haar taak om vanuit de antroposofie een aanvullend perspectief te ontwikkelen met betrekking tot de taal- en letterkunde, de esthetica, de filosofie, de kunst- en cultuurgeschiedenis. Daarnaast onderzoekt de sectie de relatie tussen de esoterische lessen en het sectiegebied. Onderwerpen die we de afgelopen jaren hebben onderzocht zijn: De nieuwe Isis, de Logos, literatuur, taalwetenschap en esthetica. Centraal staat steeds het gebruik van taal als uitdrukkingsvorm voor beschaving en cultuur, in schriftelijke en mondelinge vorm. Het gebruik van taal is een van de hoogste en meest menselijke vermogens van de cultuur.
Dit jaar (2025) wordt extra aandacht besteed aan taal en het digitale tijdperk. In welke mate verandert onze verhouding tot de taal zich als gevolg van het veelvuldig gebruik van beeldschermen, social media, internet en AI? Welke consequenties heeft deze ontwikkeling voor het geschreven en gesproken woord? Hoe kunnen we dit begrijpen vanuit het antroposofische mensbeeld en welk beeld kunnen we vormen van taal in de toekomst?
Samenwerking met andere secties wordt gezocht rondom de conferenties en de symposia die de sectie organiseert.
Organisatie van de sectie
- Sectiegroep:
Roel Adam, Frits Burger, Bram Cluen, Marieke Cooiman, Boudewijn van Sluijs, Rita Veenman
- Wat doet de sectiegroep:
De sectiegroep onderzoekt op dit moment de relatie tussen de esoterische lessen en het sectiegebied. Ook bespreken we literaire werken. Daarnaast doen we studie naar Steiners visie op taal. De sectie organiseert eens in de zoveel jaar een conferentie of een symposium over de resultaten van onderzoek dat in de sectie of door een van de sectieleden gedaan is.
Agenda van activiteiten
Bijeenkomsten
- Hoe vaak zijn er interne bijeenkomsten: Vier maal per jaar
- Hoe vaak zijn er openbare bijeenkomsten: Dat hangt af van het programma dat de sectie aanbiedt.
Cursussen, studies en opleidingen
- Welke cursussen of opleidingen worden verzorgd: Taalwerkplaats: Hart voor taal
Samenwerkingen en werkgebieden
- Met welke andere sectie(s) is/zijn er samenwerkingen: Die zijn er op momenten dat dat nodig is, tijdens conferenties en symposia.
- Op welke wijze is er samenwerking met verbonden werkgebieden: In de taalwerkplaatsen richten we ons in het bijzonder op de leraren op vrijescholen.
- Met welke andere partijen/organisaties buiten de vereniging zijn er relaties: n.v.t.
- Hoe wordt de relatie onderhouden met de betreffende sectie in Dornach: Dat doen we via de mail en via het jaarlijkse sectieweekend in Dornach. Soms treffen we elkaar ook in Antwerpen.
Onderzoek
- Welke onderzoeken zijn er de laatste vijf jaar gedaan: Onderzoek naar de Logos.
- Waar zijn de onderzoeksresultaten te vinden: Boek: Het labyrint van de Logos, https://www.bol.com/nl/nl/p/het-labyrint-van-de-logos/9300000177305476/
- Welke wensen voor onderzoeken zijn er: We richten ons nu op de ontwikkeling van een nieuwe taalwerkplaats over taal en digitalisering.
- Hoeveel leden zijn bezig met onderzoek: Ieder lid doet zijn/haar eigen onderzoek. Daarnaast wordt de taalwerkplaats opgezet door twee leden: Marieke Cooiman en Frits Burger.
Plannen en streven
- Welk streven is er voor de toekomst: Een methode ontwikkelen voor het denken over en het bespreken van een literair werk
- Welke concrete plannen zijn er: Een taalwerkplaats vanaf september 2025. Een symposium over het werk van Frits Burger: Taal stroomt, voorjaar 2026
- Welke versterking is gewenst: Organisatorische ondersteuning bij het inschrijven voor de taalwerkplaats en voor het symposium
Bent u op een van de hier beschreven werkgebieden van de sectie reeds actief of wilt u participeren in onze coördinatiegroep, neem dan gerust contact met ons op: