Wis- en sterrenkunde
Het beoefenen van wiskunde is een geestelijke activiteit. Met welke wiskunde kunnen we ons denken beweeglijk maken? Hoe kunnen we het formalisme in het logisch denken overwinnen? Hoe kunnen we intuïtie de basis maken van onze denkprocessen? Daarnaast is het een kunst om een juiste verhouding tot de sterrenwereld te vinden.
Wiskunde en sterrenkunde
Het beoefenen van de wiskunde is een geestelijke activiteit. Met welke wiskunde kunnen we ons denken beweeglijk maken? Hoe kunnen we het formalisme in het logisch denken overwinnen? Hoe kunnen we intuïtie de basis maken van onze denkprocessen?
Het is in deze tijd niet eenvoudig een juiste verhouding te vinden tot de sterrenwereld. De werking van zon en maan op ons lichaam en op onze ziel is groot. De kwaliteiten van de planeten kunnen we gaan herkennen in onszelf. Hoe helpt het denken ‘zo boven, zo beneden’ om onze plaats in de wereld, in de kosmos te ervaren? Hoe kunnen we ons vruchtbaar verbinden met de macrokosmos?
Digitale maatschappij
ICT is uit onze maatschappij niet meer weg te denken. Ze brengt ons veel voordelen, maar verandert ook onze manier van werken, denken en samenleven. Wij zijn ons er meestal niet van bewust hoe sterk deze beïnvloeding is. Onwillekeurig worden onze denkbeelden, onze moraal en ons leven aangepast aan de technologie in plaats van andersom. Hierdoor laten we ontwikkelingsmogelijkheden voor onszelf en de maatschappij liggen en worden we, vaak zonder dat we het willen, verslaafd aan – en daarmee slaaf van – de techniek.
Hoe kunnen we ICT zodanig inzetten dat we ons mens-zijn behouden? Hoe kunnen we vanuit onze ik-kracht een vrije omgang met de techniek krijgen? Hoe kunnen we bewustzijn ontwikkelen voor de spirituele krachten achter ICT? De techniek kan ons een spiegel voorhouden en dat werpt een ander licht op ons mens-zijn. Dat inzicht kunnen we gebruiken om onze denk- en ik-kracht te ontwikkelen en om daarmee bewuster met ICT om te gaan.
Onderzoeksmethodes
De sectie wiskunde, sterrenkunde en ICT onderzoekt, op deze drie vakgebieden, de wereld als het ware ‘door het zintuiglijk waarneembare heen’; op zoek naar het geestelijke, verborgen in het materiële; op onderzoek naar de drijfveren, machten en uitwerkingen van de moderne technologie. Om daar zicht op te krijgen, beoefenen we onder andere de volgende onderzoeksmethodes:
1. In de wiskunde proberen we ons denken beweeglijk te maken door oefeningen in de projectieve meetkunde te doen. Door het construeren van bijvoorbeeld een omstulping die door een nulpunt gaat en daarna door het oneindige, worden onze denkvermogens aangesproken en geoefend, waardoor de omstulping in andere fenomenen makkelijker waarneembaar wordt.
2. In de verrijkte zintuiglijke waarneming is er een openheid voor wat zich in de feiten en fenomenen toont. In de herinnering van wat geworden is, worden de ontdekkingen en historische doorbraken binnen de vakgebieden bestudeerd. Wat is de (spiritueel) culturele samenhang van de wijze waarop grote culturen (zoals Babylonië, Egypte en Griekenland) de sterren beleefden en de wiskunde ontwikkelden? Wat wordt zichtbaar in de onwaarschijnlijk snelle ontwikkeling van de moderne technologie vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw? Wat ontstaat er met een wereldwijd web aan mogelijkheden voor communicatie en creatie?
3. In een (filosofische) reflectie is er een bezinning op wat we van de waarnemingen vinden: wat is daarin het essentiële, wat is het werkelijke wezen? Wat kunnen we aan de hemellichamen waarnemen en hoe helpt wiskunde ons met het denken in metamorfoses van ‘oerbeelden’ zoals Goethe die beoogde? Wat is het wezen van elektriciteit en magnetisme? Wat is wezenlijk in de geavanceerde grafische games, in virtual reality en in moderne media? Hoe kunnen we bijvoorbeeld wetenschap en techniek ontwikkelen vanuit het wezen van de kunst en hoe integreren we het kunstzinnige weer in ons leven?
4. Voor een innerlijk schouwen creëren we een stilte waarin zich iets vanuit ons diepste innerlijk kan tonen. We leren een geestelijke activiteit ontplooien, waarin geen subjectieve opvattingen van een bepaalde persoonlijkheid geprojecteerd worden, maar waar meer objectieve inzichten zich kunnen tonen. Een meditatieve houding helpt om het eigen beleven en begeren tot rust te brengen en een luisterend oor te krijgen voor wat zich van binnen toont met betrekking tot het uiterlijk waarneembare. Regelmatig oefenen is een goede scholing om achter het gelaat van de werkelijkheid te leren zien welke strijd, dynamiek, ontwikkeling daar gaande is.
ICT-onderzoeksgroep
Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) is een belangrijk fenomeen in onze tijd. De effecten van informatietechnologie op ons leven zijn zeer indringend. Op alle levensgebieden wordt ICT ingezet. We kunnen niet meer zonder. Verantwoord met ICT omgaan is alleen mogelijk vanuit een bewustzijn van de geestelijke krachten die schuilgaan achter de uiterlijke verschijnselen. Wat doet het met ons en hoe kunnen we de schaduwzijden ervan weerstaan? ICT daagt de mens uit om zich van zichzelf bewust te worden en zijn mens-zijn, als onderscheiden van machine-zijn, te leren zien. Een mens kan zichzelf telkens opnieuw herscheppen en de technologie dienovereenkomstig een plaats in zijn leven geven. Het gaat daarbij dan in wezen om de ontwikkeling van de ziel en het ik, om de geestelijke vrijheid in ons denken, voelen en willen! In onze tijd is de ontwikkeling van de bewustzijnsziel cruciaal. De mens is een geestelijk wezen dat zich verder kan en moet ontwikkelen.
De fenomenen die men aan ICT kan waarnemen, gelden voor een groot gedeelte ook voor andere technieken. Daarom is de werkgroep ICT verbreed naar een Werkgroep Techniek en ICT (lees meer). Er wordt intensief samengewerkt met de Sectie Natuurwetenschap, de Sectie voor Sociale Wetenschappen en de werkgroep ‘Technik’ van de Mathematisch-Astronomische Sektion (MAS) van het Goetheanum.
Leden van de sectiegroep
Albert Vlug, coördinator van de sectie;
Jan Steenbruggen, coördinator van de onderzoeksgroep Wiskunde;
Ben van Tilborg en Silvia Rigters, coördinatoren van de onderzoeksgroep Sterrenkunde;
Dieter Hammer, coördinator van de onderzoeksgroep Techniek en ICT.
Samenwerking is er met de Mathematisch-Astronomische Sektion van het Goetheanum, evenals een intensieve uitwisseling met de secties voor natuurwetenschap en landbouw.
Contact: