Motief van Susannah van Asch-Yasuda

De taal rijk houden

Als kind genoot Susannah van Asch-Yasuda (40) enorm van het ritme en metrum van poëzie. Ze schreef al jong zelf gedichtjes, waarbij ze het leuk vond om te zoeken naar precies het goede woord. Inmiddels vertaalt ze kinderboeken voor uitgeverij Christofoor. Het prentenboek ‘Wij vieren feest – lente en zomer’ is haar meest recente uitgave.

Tekst: Cisly Burcksen
Beeld: Nike Martens

Op de vrijeschool, die ze van de peuterschool tot en met de twaalfde klas doorliep, werd Susannah omringd door gedichten, verhalen, spreuken en toneelstukken. Ook thuis was er aandacht voor taal: “Mijn moeder en oma maakten bijvoorbeeld grapjes over dialecten of andere talen.” Zelf spreekt ze zo vloeiend Duits en Engels, dat zelfs native speakers niet horen dat het niet haar moedertaal is. En nog steeds smult ze van taalgrappen, zoals die van Paulien Cornelisse.

Haar samenwerking met uitgeverij Christofoor ontstond op een bijzondere manier. “In een Amsterdamse speelgoedwinkel zag ik het boekje Pippa en Pelle,” vertelt Susannah. “Een prachtig boekje, maar het stoorde me dat het rijm niet perfect was. Later zag ik het vervolg, Pippa en Pelle in de sneeuw. Ook prachtig, maar nu was het verhaal helemaal niet meer op rijm. Terwijl het een serie was, dat kón toch niet! Ik belde Christofoor om er wat van te zeggen. Toen bleek dat ze commentaar op het rijm van het eerste boekje hadden gekregen, en daarom hadden besloten om het vervolg in proza te maken. Want vertalen in dichtvorm, dat was ook wel erg moeilijk. ‘Moeilijk misschien, maar niet onmogelijk,’ dacht ik. Ik vroeg of ik het eens mocht proberen en kon meteen aan de slag, want deel 3 was al in voorbereiding.” Zo publiceerde ze haar eerste vertaling, Pippa en Pelle in de herfstwind. Dat sloeg aan en een hele serie peuter- en kleuterboeken volgde.

Ouderwetse woorden

Susannah heeft een uitgesproken visie op het vertalen, wat nog wel eens discussies oplevert: “Ik vind het heel belangrijk om de juiste woorden te gebruiken. Natuurlijk is de inhoud van belang, maar ook dat de juiste klank op de juiste plek in de zin komt. Ouderwetse woorden moeten dan ook kunnen, óók in een verhaal voor jonge kinderen. Het is mijn missie om de taal rijk te houden, door ook zulke woorden te blijven gebruiken. Naast het vertalen werk ik als kleutereuritmiejuf, en alle liedjes en voorstellingen waarmee we werken, schrijf ik zelf. Ik zie aan de kinderen hoe belangrijk het voor ze is, om te kunnen zakken in het ritme van een mooie tekst. Voor volwassenen kan dat trouwens ook heerlijk zijn.” Ook bij haar eigen kinderen van acht, zes en bijna vier jaar slaan haar boeken aan. “De oudste kan goed lezen en leest graag zijn jongere broer en zus voor. Die van zes leert de verhalen uit z’n hoofd en ‘leest’ dan zijn zusje voor als de oudste er niet is.”

Alles heeft zin

Naast die rijke taal speelt magie een grote rol in Susannah’s verhalen. “Sinterklaas, elfjes en kabouters, dat zijn mystieke figuren waarvan we als volwassenen zeggen: ‘daar geloven we niet meer in.’ Maar juist voor jonge kinderen is het belangrijk om in die magische wereld te kunnen geloven. En vanuit de antroposofie weten we dat zulke wezens niet alleen maar fantasie zijn.” Voor Susannah is de antroposofie een gids in de wereld, waarin ze altijd uitleg vindt waarom de dingen gaan zoals ze gaan. Dat gaf haar veel steun toen haar oudste zoon op vijfjarige leeftijd overleed. “Voor mij was het een uitgemaakte zaak dat hij terug naar de engelenwereld ging. Zijn dood was niet iets onfortuinlijks, het gebeurde niet zomaar. Het idee dat je voordat je naar de aarde komt, al ziet en kiest hoe je leven zal verlopen, was voor mij een enorm houvast. Alles heeft zin, ook al kunnen we vanuit ons beperkte menselijke perspectief niet altijd zien wát precies ergens de zin van is.”

Dit artikel verscheen in Motief 264 van juli-augustus 2022